Op 1 november 2026 is het 150 jaar geleden dat Koning Willem III het Noordzeekanaal opende. Daarmee ontstond ook IJmuiden als woon- en havenplaats in de gemeente Velsen. In anderhalve eeuw ontwikkelde IJmuiden zich tot een unieke plek, strategisch gelegen aan de monding van het Noordzeekanaal.

In het jaar 1865 begon in de duinvallei de Breesaap de aanleg van een kanaal om Amsterdam beter bereikbaar te maken. Het werk gebeurde vooral met de hand, ondersteund met stoombaggermolens. De kanaalgravers gebruikten kruiwagens om het duinzand naar klaarstaande zandwagens te brengen die door paarden en later locomotiefjes werden afgevoerd.

Het was ontzettend zwaar werk en de leefomstandigheden waren erbarmelijk. Veel dagloners woonden met hun gezinnen tussen het dorp Velsen en de duinen in zelfgemaakte hutten of zelfs in gaten in de grond. Na elf jaar werd het kanaal op 1 november 1876 geopend. Dit markeerde de geboorte van IJmuiden. Bij de sluis verscheen bebouwing voor personeel, wat uitgroeide tot een woonkern met rederijen, huizen en kerken. Dit werd Oud-IJmuiden.

Rauwe schoonheid.

In de afgelopen 150 jaar ontwikkelde IJmuiden zich tot een levendige havenplaats met verschillende gezichten. Aan de ene kant de rauwe schoonheid. Stoer vanwege de industrie. Met een avontuurlijk strand waar volop ruimte is voor wind- en watersport. Met brede duinen vol bunkers en een zee waar altijd wel een schip langs vaart. Met ruige havens, verse Noordzeevis en de grootste zeesluis ter wereld. Aan de andere kant de innovatiekracht van het bedrijfsleven, de route naar groen staal en de ambitie om hoofdstad van de offshore windenergie te worden.

Burgemeester Frank Dales: ‘Juist de rauwe schoonheid maakt IJmuiden zo uniek. Ook de inwoners zijn uniek. Van oudsher zijn IJmuidenaren harde werkers, oprecht, met het hart op de tong én met het hart op de juiste plek. Dat bij elkaar maakt IJmuiden een plek om trots op te zijn.’